DE MENS ZONDER EIGENSCHAPPEN

bitterlemon.eu - Discussie Internetdating (4) * April 2007 * Interdating II

door Tom Zwitser

In mijn eerste artikel over internetdating [1] mag in alle hilariteit de indruk gewekt zijn dat het niet mogelijk is om een beetje conservatieve
wederhelft te ontmoeten, noch een relatie op te bouwen is via het internet, de feiten suggereren iets anders. Mensen ontmoeten elkaar wel
degelijk online en een klein percentage vindt zelfs de liefde van zijn/haar leven. Het is dus mogelijk. Maar wat moet je hiervan zeggen? Dat
het nog mogelijk is iemand te ontmoeten ondanks het medium zelf, of ondanks de massaal verleerde eigenschappen? Beide wellicht. Het
medium is populair omdat het geen directe restricties biedt, maar het stimuleert de mens niet zijn karakter te behouden. Het stimuleert
wel de mens om op te gaan in de massa zonder maat, eigenschap of vorm. Naar mijn inschatting vertelt 97% van de profielen exact
hetzelfde, 2,9% is ietsje anders en 0,1% getuigt van een iets gezondere geest dan de rest. Dat is niet te wijten aan zoiets als tijdsgeest, nee,
dat is te wijten aan alle instrumenten die de moderniteit aanwendt om de mens zijn karakter, zijn diepte en zijn verworteling af te nemen
en de mens die zich daar vervolgens behaaglijk aan overgeeft.

Neem je sec het internet, dan zijn er best een aantal positieve elementen aan haar op te merken, zij is bijvoorbeeld anarchistisch ten
opzichte van de gevestigde media en ondermijnen een heleboel instituties. Maar het is belangrijker om het internet als mede-instrument
van alle media te zien. Zij is slechts één uit een scala van moderne instrumenten en streeft ernaar verschillen tussen mensen en groepen op
te heffen. Ze maakt het mogelijk dat de mens nog makkelijker uit zijn natuurlijk gegeven omgeving stapt als hij daarvoor deed. En dat is
ook precies wat datingsites doen: Ze brengen niet twee, maar een hele massa individuen zonder enige context bij elkaar, met niets meer
dan tien regels begeleidende tekst en natuurlijk enkele karaktertrekken (leuk-spontaan-enthousiast). In die massa kristalliseren zich naar
verwachting relaties uit want zo werkt het. Hoe groter de massa, hoe meer kans op succes.

Met een minimum tot niets aan context kun je optimaal online daten. Heb je veel bindingen en ben je ingeweven in een hechte gemeenschap
waar gezag en orde heersen, dan wordt het lastiger. Maar ik zou eerder denken dat zulke mensen zich niet op een relatiesite zullen begeven.
Vroeger voorzag zo'n gemeenschap in gezonde en levenslange relaties. Een goede en sterke gemeenschap blijkt samen te vallen met goede
en sterke karaktereigenschappen. Nu men in deze tijd geprikkeld wordt om steeds opnieuw gemeenschappen te vormen – virtueel en echt –
neemt ook de kracht en de duurzaamheid af. Internetdating zorgt dat de mens ongemerkt zijn sterke eigenschappen en banden aflegt (als
hij dat al niet gedaan heeft, voor hij de toevlucht neemt tot een datingsite), hij moet bevrijd zijn van gezaghebbende mensen om hem heen,
anders kan hij geen autonome selecties maken van kandidaat-wederhelften. Het zou een nog hilarischer (maar geen verkeerd) beeld zijn
wanneer de hele familie rond het beeldscherm geschaard staat en zich bemoeit met het selectiebeleid van de zoekende vrijgezel. Wanneer je
als conservatief online je wederhelft ontmoet, is dat dus vooral een wonderlijke gebeurtenis, niet alleen omdat het ontmoeten van een
wederhelft vrijwel altijd een wonderlijke gebeurtenis is, maar vooral omdat dat nog gelukt is ondanks het internet zelf. Kortom, het feit dat
het gebeurt geeft aan dat wonderen echt bestaan.

Het internet maakt het mogelijk dat iedere mens eerst zijn eigen virtuele leefwereld kan creëren en vervolgens van deze virtuele wereld een
echte kan maken. Het virtuele en het echte lopen steeds vaker vlekkeloos in elkaar over. De techniek geeft ons de idee dat onze leefwereld
maakbaar is Het blijkt erg moeilijk te zijn om, tegen de nivellerende aard van het internet in, het toch nuttig te gebruiken. Ik denk niet dat
er veel mensen zijn die dat goed kunnen.

Het internet is als medium onbegrensd en geeft alleen datgene bestaansrecht wat het internet zelf kan reproduceren (tekst – beeld – film)
tot in de uithoeken van het heelal. Dit platte reproductiemantra gaat ook op voor de inhoud. Internetgebruikers leren zichzelf en de eigen
onkenbare diepten te negeren en als een ouderwets sprookje te beschouwen, en alleen datgene van zichzelf als werkelijk te beschouwen, wat
het internet op kan – de virtuele oneindigheid die steeds belangrijker wordt. Soms besef ik amper wat ik moet afleggen om deze wereld
binnen te kunnen gaan en soms is het beangstigend.

De eigenschappen van de mens komen, net als onze moraal en onze hang naar orde en naar waarheid uit die diepe gronden. Vroeger was
ieder mens een gesloten vat, men sprak veel minder, en het leven, de orde en de gang der eeuwen was belangrijker dan alles. Het was
onaantastbaar en diende verdedigd te worden. Foto's uit de 19e en het begin van de 20e eeuw tonen afgesloten mensen. Mensen met een
onvoorwaardelijke gerichtheid op de eeuwigheid. De eeuwigheid werd al voorgespiegeld in de rotsvaste verankering van traditie, orde en
kerstening. Foto's van nu tonen mensen in shock; zo leuk en spontaan mogelijk, alsof ''leuk en spontaan zijn''. werkelijk iets is. Wie op de
foto toont dat ie helemaal mee float op de beats van deze tijd, is populair. Wie dat niet kan tonen is in principe een loser die alleen maar
recht heeft op een andere loser. Maar er is evengoed geen hiërarchie op een datingsite. Immers losers zoeken elkaar ook wel op. Je hoeft je
niet te spiegelen aan de volmaakte foto's en teksten van anderen. Je stelt je zoekfuncties zo in, dat je de juiste soort te pakken krijgt. En
dan is het selecteren geblazen.

Wij zijn gewend om voortdurend pulsen te ontvangen en te versturen en door kleine shocks geprikkeld te worden. Het gaat niet meer echt
om de inhoud van de puls, maar eerder om de frequentie (ritme) en de sterkte (dynamiek) van de puls. Daarmee heb je de voornaamste
eigenschappen van de moderne media te pakken: shock (chaos en lawaai). En omdat we niet meer zonder kunnen is dat ook gelijk het
wezen van de moderne verslaving: puls kan alleen pulseren wanneer ze een ritme is. We moeten het ''ritme ondergaan'', ''mee vibreren op de
tijdgeest''. Wat duidelijk ontbreekt is karakter en inwendige kracht (om als mens je gemeenschap te dragen). De aard van het internet,
haar onbegrensdheid en haar potentie om van virtueel naar echt over te schakelen, haar streven naar nivellering van verschillen zal het
verlies aan karakter en diepte alleen maar bevorderen. Wie connected wil zijn, moet zichzelf opheffen en kan vervolgens de eeuwigheid van
het internet binnentreden. Dat is het principe, zo werkt het, ontrek je daar maar eens aan.

Noot
[1] Tom Zwitser, Internetdating op bitterlemon.eu december 2006.