RUSLAND - BROEDERVOLK

bitterlemon.eu - EK Voetbal 21 juni 2008 * EK Voetbal 21 juni 2008 * Гимна России*

door Tom Zwitser

Er is veel aan te merken op het voetbal en het grote festijn dat nu afgewikkeld wordt in Zwitserland en Oostenrijk.
Maar na een aantal bedenkingen bij dit fenomeen, dient het denken wel plaats naast zich maken voor het spel zelf. En
voor de vreugde bij het spel. Zoals het spel van Rusland tijdens het Europees kampioenschap. Waarvan de ernst
doorklinkt in het Russische volkslied. Klik hier voor het Russisch volkslied [mp3] [1]

Hoeveel onze kijktijd waard is voor de consumptie en de politieke correctie op het volk wordt duidelijk voor iedereen die de dagelijkse
berichten over de miljoenentransfers, sponsorbedragen en miljarden uit TV-reclamegelden overheidssteun of ordehandhaving bijhoudt. We
mogen eruit concluderen dat onze aandacht ‘hen’ heel wat waard is. Zolang wij onze aandacht richten op het spel, staan wij in het midden
van de aandacht. Voetbal kijken komt neer op ‘zien is gezien worden’. Wie voetbal kijkt wordt zichtbaar voor het triljoenencircus van de
consumptiemaatschappij en de controlestaat. Wie kijkt wordt opgemerkt en wie niet kijkt verdient bij nader inzien toch nog zo’n beetje de
abortus die nooit eerder op hem gepleegd is want hij weigert het narcoticum dat de staat hem toedient. Wie daarentegen leeft op de
schouwspelen die hij krijgt toegediend leeft als een junk van de ene trip naar de volgende trip. Ook de junk is alleen maar de toeschouwer
van schouwspelen die er niet zijn.

Het belang van spelen

En dat gebeurt al jong. Kinderen mogen niet meer in de sloot achter het huis spelen (gevaar, milieu, kortom = vies), kinderen mogen geen
hutten meer bouwen op zolder, want de meeste zolders zijn nu verkapte huiskamers danwel slaapkamers en ouders hebben geen oude
spullen en kleden om ueberhaupt nog mee te spelen (kortom = troep) en kinderen mogen ook geen boomhutten meer bouwen (risico,
risico, risico, kortom = risico). Buitenshuis zijn alle verboden gebieden (boom en sloot) keurig afgegrensd met hekjes en het huis zelf is een
transparante ruimte geworden waar kinderlijk gedrag en ouderlijke aandacht elkaar niet meer kunnen ontlopen. Als gevolg daarvan staan
de kinderen in het niet meer te ontvluchten midden van de ouderlijke belangstelling, maar omdat er geen spelgevaar meer is waar ouders
op hoeven toezien, is er nu sprake van een ononderbroken belangstelling zonder toezicht (gezag). De ouders verliezen de afstand tot hun
kind en daarmee ook een zekere mate van kritiek. Het kind kan niets fout meer doen, zowel in en om huis, als in de ogen van de ouders. En
het kind, dit kind leert het gevaar niet meer onder ogen te zien. En dat is het belangrijkste want het leert leven in een wereld zonder gevaar
en dus zonder spel.

Het spel heeft namelijk een ernstige grond. Kinderen gaan in ernst en vreugde op in hun spel, maar de ernst brengt ook een rand van
gevaar met zich mee. Er is natuurlijk het gevaar dat het spel doorbroken wordt en dat kinderen zich in hun ernst aangetast voelen
(kortom: slaande ruzie). Maar aan de rand van ieder spel bevindt zich altijd het echte gevaar dat het spel de ernstige vreugde verschaft. Uit
de boom of van het vlot vallen zijn voorbeelden, maar er zijn vele andere ongelukjes die in ieder spel verscholen zitten. Op die rand richt de
ouderlijke zorg zich. De rand van gevaar is tegelijk een buffer tussen het kinderspel en de ouderlijke aandacht. Maar in deze tijd sluit de
ouderlijke voorzorg de gevaarlijke rand bijvoorbaat uit (kortom = gemakkelijk) en kunnen zij de zorg volledig richten op het kind zelf.
Maar wanneer de rand van gevaar verdwenen is, verdwijnt ook het spel en het spelen. Kinderen spelen niet meer. Er zijn geen buffers meer
die de kinderwereld c.q. het kinderspel afschermen voor de verstikkend wordende ouderlijke nabijheid. Op dat punt aangekomen is het
kinderspel allang ingeruild voor een virtueel spel, dat neerkomt voor kinderen op toekijken op een spel van anderen. Kinderen kunnen in
deze situatie niets anders dan computergames, films en tv in het onontkoombare midden van hun belangstelling zetten; ze worden aan de
virtuele spelen geklonken en zelf virtueel gemaakt. Kinderen worden vermaakt in de creche, achter de tv of de spelcomputer. Dat is de enige
manier waarop kinderen hun gang kunnen gaan in een tijd van de altijd direct-ouderlijke nabijheid. Wie van zijn kind een toeschouwer (of
een gamer) heeft gemaakt is van het onmiddelijke gevaar van het kinderspel verlost, maar is in feite van het kind-zijn van zijn kind verlost.

Want een gamer is geen speler.

Nu duidelijk is gemaakt waar het spel gebleven is en de verdwijning van het kinderspel exemplarisch is voor de verdwijning voor alle
spelelementen uit de maatschappij, bestaat het gevaar om te zeggen "Kijk, voetbal is slecht, voetbal kijken is ook slecht en grote toernooien
helemaal." Deze, ogenschijnlijk, logische vervolgstap, blijft een valkuil waar men over heen moet springen en niet in moet trappen. Wie er
wel in trapt verzuurt, beleeft aan geen enkel spel nog vreugde, speelt derhalve niet meer. Net alsof je als oplossing voor de erotisering van
de maatschappij het mannelijke deel castreert. Nee, het geeft niet een teveel aan, maar juist een tekort. Er mist iets. Erotisering is juist de
castratie. Met andere woorden: aan de overkant van de valkuil ligt de andere helft van de waarheid.

Spelvreugde

Dus zijn er na deze aanmerkingen ook opmerkingen te maken bij het voetbal. Bijvoorbeeld het verschil tussen de oudere Europese rijken en
de relatief jonge kolonisators. Wie het graduele verschil in gezichten van voetballers van oude rijken als Oostenrijk, Rusland en Turkije -
met een Byzantijns fundament - ziet, merkt dat zij hun beschaving vooral aan de buurlanden en volken hebben opgelegd. De trekken van de
verschillende volken binnen het rijk zijn nog allemaal terug te zien in de gezichten van de verschillende voetballers. Dit terwijl onder meer
Frankrijk en Nederland alleen ver weg hebben gekoloniseerd en de gezichten fundamenteel verschillen en vrijwel niet gradueel: Nederland is
bijna alleen (donker)blond of zwart. Aan de omliggende volken hebben ze blijkbaar lak gehad, of ze hebben hen niets te bieden gehad, laat
staan dat ze dat konden opleggen. Je vraagt je af of deze laatste landen ook werkelijk een beschaving overzee kwamen brengen of alleen
maar iets kwamen halen. Om het cru te zeggen: Rusland, Turkije en Oostenrijk waren rijken in de goede en ouderwetse zin des woords,
maar Nederland en Frankrijk vooral roversnesten.

Maar er is meer dat opvalt, zeker wanneer het een ontmoeting van verschillende (oude) Europese landen betreft, die doen alsof ze oude
Europese landen zijn. Bij de meeste landen op het Europese kampioenschap worden de oude vlag en het wapen van toen opgesierd met
schelle negentiende eeuwse volksliederen en vermengd met hedendaagse extase. Die volksliederen springen uitdrukkelijk in het oog, tegelijk
met het verschil in gezichten. Het volkslied brengt de massa in de eerste extase, doelpunten brengt hen in een volgende.
De operette deun van Italie en het straatlied van Frankrijk vallen in het niet bij het lied van Rusland. Als er nog enigszins sprake is van
volksgeest in de liederen, dan nog in het Russische lied. Wat volksliederen van Frankrijk en Italie zeggen over de volksgeest is volslagen
onduidelijk. Dat er nog tekst te maken is op de aria van de Italianen is een groot wonder, en dat deze mogelijk nog door iedereen
meegzongen kan worden valt buiten het universum van de gemiddelde stem des volks – ook al zijn Italianen betere zangers dan
Nederlanders. De tekst is zo mogelijk nog maller dan de muziek. Waarschijnlijk wordt het alleen meegezongen omdat de tekst voor het
voetbal gemaakt is: Italie is superieur, zal overwinnen, wij zijn tot de dood bereid, etcetera. Het element brood en spelen zit er overduidelijk
in.

In tegenstelling tot het Russische lied. Dat is nog een volkslied en geen staatslied [2]:
Rusland - ons heilige rijk, Rusland - ons geliefde land. Een machtige wil en grote roem zijn jouw erfenis voor alle tijden.

Enige losse regels uit dit lied:
Eeuwenoude bond van broederlijke volkeren,
Door God beschermde geboortegrond!
Onze trouw aan het Vaderland geeft ons kracht.
Zo was het, zo is het en zo zal het zijn!

De melodie sluit bij het Russische verleden aan. Enkele akkoorden van de negentiende eeuwse componist Moussorgsky [3], maar ook de
vroeg communistische componisten en de filmmuziek uit de Stalintijd hoort men erin terug. Het optimisme vanwege geloof in eigen kracht
en techniek uit de communistische tijd is verdwenen, en geloof in het land als geheilgde grond is ervoor terug gekeerd. Bovendien toont de
laatste regel de blik op het eeuwigheidskarakter van het land, ondanks alle vernietigingsgolven die er overheen hebben gespoeld blijft

Rusland hetzelfde: een heilig rijk. Muzikaal wat megalomaan, maar vanuit het tragische van de Russische geschiedenis. Het volk en haar
christendom heeft immers een genocide overleefd. Men smeekt iets af.

Groot Rusland

In navolging van de vele Nederlanders die Peter de Grote hielpen zijn grote Russische eenheidsstaat op te bouwen en St.Petersburg vanuit
het niets op de moerassen te vestigen als nieuwe hoofdstad van de nieuwe staat, is Guus Hiddink naar Rusland getrokken om daar het
voetbal uit de grond te stampen. En hij wordt er aanbeden, zoals hij ook in Zuid-Korea aanbeden wordt na zijn halve finaleplaats met dat
land op het WK van 2002 aldaar. Het russische voetbal wordt door Hiddink van de communistische school ontdaan; het moet spelen en
niet in systemen bewegen. De spelers die op grond van hun status weinig tot niets uitvoerden heeft hij de wacht aangezegd, Hij heeft zich
verdiept in de cultuur en geschiedenis van dit volk en heeft datgene gedaan wat Russen kunnen: ze laten spelen.

En spelen doen ze. Nu de systematiek en wat nasudderende communistisch statusgedrag er vanaf gevallen zijn, zit er pure spelvreugde in
het team. Het russische team is ronduit geniaal in aanvallend opzicht en ronduit naief in verdedigend opzicht. Maar ze zijn ook leergierig.
Tegen de geslepen aanvallers van Spanje wisten ze zich geen houding te geven (uitslag 1-4), maar 4 dagen later tegen regerend kampioen
Griekenland bleek de verdediging al beter te functioneren en tegen Zweden was deze gewoon goed. Daarmee is Rusland door naar de
volgende ronde waar ze op 21 juni tegen Nederland speelt, terwijl ze de regerend kampioen naar huis gestuurd heeft, lang voordat de titel
van dit kampioenschap vergeven is. De oude Europese landen als Italie, Frankrijk, Spanje en Duitsland blijven steken in een hoog, maar
gezapig basisniveau zonder dat de spelers daar (individueel) bovenuit kunnen klimmen. Er wordt niet gespeeld en er is geen spelvreugde. De
grote smaakmakers zijn tot nu toe Kroatie, Portugal, Nederland en Rusland, en Spanje laat af en toe ook iets zien.

Er is een ernst aan het spel die door de Russen wel begrepen wordt, terwijl ze de ernst erachter niet begrijpen. Ze zijn, met de woorden van
Guus Hiddink, nog niet streetwise in het spel van manipulatie en controle. Tijdens het toernooi heeft Hiddink zijn ploeg enige
straatwijsheid bijgebracht. Dat komt erop neer dat ze zich niet moeten laten manipuleren, omdat ze zich daarmee van de wijs en van hun
spel laten brengen.

Tegenover de grote bloei van het Russische kerkleven en volksleven, staan de massamedia en techniek die het volk dusdanig proberen te
demoraliseren als in het Westen gebeurd is. Maar als men de Russen ziet spelen en ook op andere vlakken met de media ziet omgaan lijkt
het alsof ze er compleet ongevoelig voor zijn. Het is niet eens zozeer naiviteit die ze voor de gehaaide methodes uit het Westen aan de dag
leggen alswel complete onverschilligheid tot voor de irritante scheidsrechter aan toe. De eerste aanvaring tegen het voetbalteam van Spanje
werd een enorme zeperd, maar geen enkel team van de oude Europese landen zou zich er zo snel van herstellen als Rusland in de
daaropvolgende wedstrijden (Duitsland komt erbij in de buurt - ook een relatief jonge natie). Daarom begrijpen ze de ernst erachter ook
niet en zullen ze dat ook niet begrijpen. Europeanen, Nederlanders voorop, kunnen slecht omgaan met de druk van de miljoenen
toeschouwers. Russen daarentegen hebben geen toeschouwers, dat is nog een volk.

Overvloed en onbehagen

Precies zo is het bij de verspilling van wat voorhanden is: olie, gas, geld, kansen en mogelijkheden; alles hebben de Russen in ingelooflijke
hoeveelheden voor handen en ze gaan ermee om zoals het hoort: wat over is, wordt vespild, maar ze verspillen geen zaken die ze niet
hebben (zoals Westers kapitalisme wel doet). De spelvreugde groeit in het besef te leven in een rijke en gevende natuur. Het is daarentegen
typisch voor ons bejaarde Westen dat wij leven in besef van schaarste en slinkende voorraden. Het gaat niet om "zij doen het fout en wij
doen het goed", maar om het verschil in attitude. Wij slepen het liefste de hele aarde mee in onze ondergang terwijl de Russen de hele
wereld laten toekijken hoe zij spelen, groeien en in de kracht van hun leven komen.

Russen leven bij de ernst van het spel en niet de ernst achter het spel. De ernst van het spel maakt dat wij onze jeugd alleen nog virtueel
laten spelen. Onze jeugd speelt spellen waarachter de ernst schuil gaat. De ernst erachter is dat ze denken dat ze spelen, maar ze spelen
niet. De ernst van het echte spel maakt dat Russen ongegeneerd spelen, spelen, en blijven spelen totdat men niet meer kan. Russisch
voetbal is een beschavingsoffensief. Daarom kan het Russische volkslied waarin het geheilgde Rusland wordt bezongen rustig vooraf aan
een wedstrijd worden gezonden, netzogoed als bij de staat- en kerkceremonieen. Ieder bezwaar tegen de Russische verspilling bevestigd
namelijk de bejaardenstatus van de bezwaarmaker. De Russische bloei zal niet stoppen wanneer de olie op is. Olie wordt aangegrepen als
groeimiddel, maar als die op is, hoeft er hopelijk niets anders voor in de plaats te komen om Rusland als nieuwe beschaving een paar
eeuwen volop te laten doorbloeien.

Ondanks dat het Russische Rijk al een paar eeuwen op zoek is naar een grote vorm is het Russische volk nog een jong volk en zijn de
Europese landen oude landen. Europa is een cultureel bejaardentehuis dat naast het jonge Russische gezin woont. De fase waarin Europa
over haar mogelijkheden heen groeide door uit te geven wat ze in de toekomst moest verdienen, en zich bewust werd van haar verleden en
natuurlijke krachten die nooit meer terugkomen, lijkt nog honderden jaren verwijderd van de Russen. Russen zijn met geen mogelijkheid
bewust te maken van zichzelf. Wel trots, wel eergevoelig, maar niet bewust van louter en niets meer dan zichzelf. Dat laatste is namelijk
leeg. Bewust worden van niets meer dan jezelf is altijd bewust worden van verlies en leegte; van iets dat er vroeger wel was, maar nu niet
meer.

Herstel van het Westen

Het westen heeft iets fout gedaan. De massamedia zijn bedoeld als spiegel van onszelf. In de massamedia worden we steeds op onszelf
teruggeworpen en wordt ons de machteloosheid van het volk ingewreven. Massamedia zijn een verschijnsel van een beschaving in
ondergang die zelf niet meer speelt, maar naar zichzelf kijkt terwijl ze naar zichzelf kijkt. Maar nu dringen er in die massamedia steeds
vaker signalen door van een parallelle beschaving - de Russische - die niet ten ondergaat maar juist groeit tegen alle klippen op. De
Russische politiek is bijvoorbeeld gezonder dan willekeurig welke westerse democratie, evenals hun staatskas, maar beide worden
stelselmatig in onze media afgemaakt als dictatoriaal en roofgeld en Rusland nadert langzaamaan in onze pers de volslagen ongegronde
status "gevaar voor de wereldvrede". Onebgrijpelijk wanneer duidelijk is dat Rusland de enige uitdrukkelijk Christelijk macht is die China
kan weerstaan. Rusland is een broedervolk, maar niet voor de seculiere media en de seculiere staat die beide moord en brand schreeuwen
bij ieder spoortje Orthodox Christendom. Keer op keer wordt echter duidelijk dat Rusland een grondige weet heeft van de ernst van het
spel en dat ze daarom vabanque spelen. Men speelt of men speelt niet. Er is geen half spel, of virtueel spel. Men speelt niet mee met het
non-spel van het Westen. Er is alleen het spel; met een dodelijk ernst en met een ernstige vreugde en een gevaarlijke rand.

Dat ieder spel een rand van gevaar heeft is geen reden om niet te spelen, niettegenstaande de Westerlingen daar anders over denken. Zoals:
men heeft ontdekt dat ook terroristen "gebruik maken van massamedia", daarom mag sinds vandaag alle internetverkeer worden
gefilterd in Zweden op "staatsgevaarlijke" informatie. En: een staatscommissie heeft uigezocht dat staatscommissies in de laatste jaren
erg nuttig zijn geweest. En: omdat mensen gevaarlijk zijn voor elkaar en voor zichzelf moet hen iedere mogelijkheid om gevaarlijk te
worden ontnomen worden. Het zijn steeds dezelfde terugkerende redeneringen: omdat spelen risico's met zich meebrengt moet het gevaar
uit al het spel gehaald worden. En daarom wordt er niet meer gespeeld. Behalve wanneer de rand van gevaar is weggehaald bij het spel,
waardoor iedere burger is opgescheept met de altijd directe en hijgerige aandacht van de staat in zijn nek. De burger kan niets meer fout
doen en zit als een kind voor de spelcomputer van de staat; hij denkt dat hij speelt, maar hij speelt slechts virtueel, wat zoveel wil zeggen
als: hij speelt niet.

Nu gloort er licht omdat we bij tijd en wijle niet meer naar onszelf kijken terwijl we naar onszelf kijken, maar er plotseling echt spel
verschijnt dat niet van ons is. Bij vlagen kunnen politiek en media niet doen alsof Rusland een bedreigende dictatuur is, wanneer de Russen
ons met onze eigen middelen verslaan. Voetbal kan mooi zijn, laat ze maar kampioen worden. Het is een van de mogelijkheden tot herstel
van beschaving en Christendom, van volk en kerk. Het gaat om de spelvreugde in al ons leven.

Noten

*Hymna Rassii
[1] http://folk.ntnu.no/makarov/temporary_url_20070929kldcg/anthem-russia-2000-mariinsky.mp3
[2] vertaling: Wil van den Bercken
[3] Voor zover ik kan beoordelen zijn er akkoorden gebruikt uit de Kroningsscene uit de opera Boris Godounov van Moussorgsky.